Circulaire welzijnseconomie

In een 'circulaire welzijnseconomie' kunnen gevoelens vrijelijk ‘stromen’ tussen individuen, ook al zijn we het niet per se met elkaar eens. Op dit moment is dat slechts beperkt mogelijk. Dat is niet duurzaam. Het begrip circulaire welzijnseconomie is complementair aan de 'circulaire nutriënteneconomie' waarbij voedingsstoffen in de voedselketen behouden blijven en we minder afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. In een circulaire welzijnseconomie blijven gevoelens en opvattingen zoveel mogelijk ‘behouden’ wanneer ze worden uitgewisseld tussen individuen, en zijn we minder afhankelijk van drogredeneringen. Daarvoor is integriteit noodzakelijk. Dat betekent dat we open en eerlijk moeten zijn, niet alleen over opvattingen, maar ook over gevoelens.

Op Foodlog schreef ik onlangs, op persoonlijke titel, een stukje getiteld “Debat over dierenholocaust toont gebrek aan ethische rationaliteit”. Het was een wat mij betreft volstrekt integer pleidooi voor vrijheid van meningsuiting over een feitelijke, haast wetenschappelijke, vergelijking van dierenleed in de veehouderij en mensenleed tijdens de holocaust. Dat is natuurlijk een uiterst gevoelig onderwerp en het leverde een heftige discussie op vanwege de vele lezers met Joodse roots op Foodlog. Daarin wilde ik natuurlijk recht doen aan hun gevoelens, maar ik kon dat niet overbrengen. In plaats daarvan werd mijn integriteit steeds opnieuw in twijfel getrokken en vielen krachttermen zoals antisemitisme, gek en ‘ik ben klaar met je’. Dat was mijn ‘oogst’ van het met een grof sleepnet boven water tillen van allerlei drogredeneringen, inclusief het meten met twee maten. Het mocht blijkbaar niet gezegd worden.

Toch was en is deze discussie voor mij heel waardevol, als een ruwe diamant. Ik genoot intens van mijn vrijheid van meningsuiting, ook al was die van korte duur. En ik genoot van de waarheidsvinding, want ik zag hoe drogredeneringen welhaast systematisch gebruikt lijken te worden om belangen en gevoelens af te schermen tegen beter weten in. Dat gebeurt veelvuldig in de verschillende dieren- en mensenwelzijnsdiscussies. Ze belemmeren de circulaire welzijnseconomie. Voor een circulaire welzijnseconomie moeten we ook over gevoelige zaken open en eerlijk communiceren. De integriteit van de ander en van jezelf moet daarbij ter discussie gesteld kunnen worden. Ook daarvoor is vrijheid van meningsuiting essentieel. Een belangrijke voorwaarde is wel dat men bereid moet zijn om de geventileerde meningen en gevoelens ook toe te lichten en bij te stellen op basis van redelijke argumenten. Alleen dan kan integriteit geborgd worden en kan welzijn vrijelijk ‘stromen’. We zullen in deze nog flinke stappen moeten zetten op weg naar een duurzame samenleving met een circulaire welzijnseconomie zonder, of in ieder geval met veel minder, drogredeneringen.

Deze column is op persoonlijke titel geschreven. Je kunt mij o.a. vinden op Twitter @MarcBracke en via mijn website.

(Bron foto: Pixabay)