Column

Natuur zonder verwilderende grazers is als een liploze kus

Samenvatting
  • Onderwerp
    Natuurbeheer
Bekijk de bronnen
Oostvaardersplassen, mei 2010: een vos knabbelt op een hoef afgerukt van het kadaver van een hert; even verderop dartelen veulens en kalfjes in de grasvlakten, zoals dat hoort in de lente. Sommige van hun iets oudere soortgenoten hebben de winter niet overleefd maar de overlevenden lijken daarover niet te somberen.

Mensen echter hebben een mooi maar moeilijk vermogen, namelijk om over deze zaken na te denken, ze goed of af te keuren en in te grijpen. Dit vermogen zit al duizenden jaren in ons, maar nog steeds weten we het niet goed te gebruiken. We gedragen ons met dat vermogen nog steeds als een ongeletterde die plotseling een boek krijgt toegeworpen. De ongeletterde voelt dat er wat in staat, maar hoe krijg je toegang tot de betekenis van die inktvlekken? Moet je het onleesbare boek maar weggooien of gebruiken voor de kachel? Kan je het doorgronden? De ethische erupties eind deze winter rond de Oostvaardersplassen lijken een beetje op deze reacties. Velen zien de dieren daar als veredelde huisdieren, en willen meteen een kruistocht organiseren om de lijdende dieren te redden en Florence Nightingale spelen. Maar kan je dat boek ook niet anders lezen; kan je de betekenis van dieren in dit gebied niet ook anders benaderen? Zou het niet zo kunnen zijn dat afblijven, in plaats van zorgen en ingrijpen een evenwichtiger proces oplevert, en dat de dieren ten slotte al verwilderend zichzelf aanpassen?

Vanuit een ander perspectief zijn de Oostvaardersplassen een heel nieuw, spannend boek, dat niet lijkt op de boeken, de soorten natuur, die we tot nu toe in Nederland hebben. De mensen die de Oostvaardersplassen willen verbieden lijken dan een beetje op de boekverbranders en de intolerante betweters die alleen traditionele boeken, traditionele natuur willen hebben. Soms willen ze een beetje meelezen in dat spannende boek en verheugen ze zich er over dat de zeearend weer terug is. Ook gaan velen van de critici op safari in Afrika om daar te zien hoe wilde beesten elkaar verscheuren.

De Oostvaardersplassen vragen om een eigen balans van zorgplicht en afblijfplicht, maar ook om een brede, tolerante visie op natuur; en om dat boek goed te kunnen doorgronden dienen ze beter te worden opengesteld voor het publiek!!

(Bron foto: Pixabay)