Ook voor de roeken rust

Althans voor mensen die overlast ondervinden van roeken. Roeken zijn kraaiachtigen, maar in tegenstelling tot de territoriale, in paren levende verwanten nestelen roeken in kolonies. De nestbouw begint half februari en gaat dagelijks gepaard met begroetingen in de eerste uren vanaf zonsopgang. Die vocalisaties en de ophoping van poep vormen de overlast. Bovendien worden de dieren verguisd, bijvoorbeeld omdat ze andere (jonge) zangvogels of hun eieren zouden verorberen. Niets is minder waar, maar de verwensingen vormen de basis voor systematische (illegale) verstoring van de broedende dieren en sterven van de jongen. Landelijk gezien dalen de aantallen sterk sinds 2001.

Roeken zijn opportunistisch, want ze nestelen in allerlei bomen, denkt de gemiddelde populatiebioloog. Maar die gedachte helpt niet: roeken zijn heel plaatstrouw en verstoorde roeken zullen proberen terug te keren naar dezelfde plaats of anders in bomen in een straat verderop die er veel op de oude situatie lijkt. Verstoren lost het conflict niet op; sterker nog, de kolonie is niet hecht (roeken lijken toch nog een beetje op de territoriale broeders) en elke verstoorde kolonie splitst zich gemiddeld op in tweeën.

Tijd voor een duurzame oplossing waar de roeken bij gebaat zijn. Kunnen we roekenkolonies verhuizen? Welke mechanismen verklaren dat roeken hardnekkig terugkeren; kunnen we die ombuigen zodat roeken hardnekkig naar het buitengebied gaan om te nestelen? Roeken zijn zo slim als apen en sommigen maken gebruik van werktuigen: kunnen we hun inzicht ook aanwenden om met automatische detectie en responsen aan te geven waar ze wel of niet langer welkom zijn? Ik heb al een paar stapjes gezet: het is geweldig te zien dat het lukt om roeken naar goede alternatieve nestelplaatsen te lokken, maar het lokken is nog zwak en de versplintering speelt parten.

De wet beschermt roeken, maar de praktijk niet. Er ligt veel kennis op de plank, die veel meer dan nu in dit mens-dierconflict en de vele vergelijkbare zaken ingezet zou kunnen worden. Maar het vinden van humane oplossingen blijft maatwerk en de behoefte aan gerichte koppeling van gedragsbiologische en technische expertises is groot. Het is tijd voor een nieuwe opleiding en onderzoeksrichting waarin die koppeling ten behoeve van een duurzame co-existentie van mens en dier met vele schouders ondersteund wordt.

(Bron foto: Pixabay)