Roadmap naar een positieflijst voor vogels en reptielen

Om zicht te krijgen op de perspectieven voor een haalbaar en succesvol traject voor het opstellen van een positieflijst voor vogels en voor reptielen/amfibieën heeft Wageningen UR Livestock Research in opdracht van het ministerie van Economische Zaken (EZ) een studie uitgevoerd. Het ministerie van EZ wil kunnen rekenen op draagvlak in het veld, alsmede zicht krijgen op de wijze waarop uiteindelijke besluitvorming dient plaats te vinden voor toewijzing van soorten aan de positieflijst. Staatssecretaris Dijksma voegde de rapportage van de studie toe aan haar beleidsbrief dierenwelzijn.

Nederlandse positieflijst

De criteria voor plaatsing van diersoorten of diercategorieën op de Nederlandse positieflijst staan in artikel 1.4 van het Besluit houders van dieren. Daar wordt bepaald dat soorten voor plaatsing in aanmerking komen mits ze niet verboden zijn door de Flora- en Faunawet, het houden ervan geen onaanvaardbaar gevaar voor mens of dier oplevert, en welzijn en gezondheid van het dier niet onaanvaardbaar worden aangetast. Bij dat laatste gaat het om passende bewegingsmogelijkheden en leefomgeving, om dag/nacht en seizoen ritmen, om foerageergedrag, eetgedrag en voeding, om veiligheid en schuilgelegenheid, om schoonmaakgedrag, veronderstelde sociale of biosociale behoeften, prikkels en afleiding en de voortplanting en het grootbrengen van jongen.

Zorgvuldig proces

In het traject voor zoogdieren is vastgesteld dat de ontwikkeling van een positieflijst een complex proces is van risicobeoordeling met vele betrokkenen. Wetgeving, wetenschap en economie spelen allemaal een rol, net als de samenleving en de politiek, terwijl ook stakeholders ieder hun eigen posities, referentiekaders en agenda’s hebben. Transparantie, intensieve interactie en effectieve communicatie blijken essentieel om een dergelijk proces tot een goed einde te brengen. Dit geldt onverminderd voor ontwikkeling van positieflijsten voor vogels en reptielen.

Positieflijsten voor vogels en reptielen

Er zijn negen organisaties uit de vogelsector en acht organisaties uit de reptielensector geïnterviewd, uiteenlopend van verenigingen van houders tot handelaren, veterinairen en organisaties voor opvang en bescherming van vogels en/of reptielen. Het verkrijgen van inzicht in een palet aan visies, verwachte knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen stond voorop. De interviews zijn in de periode april-augustus 2014 uitgevoerd. Hieruit is door het onderzoeksteam een roadmap gedestilleerd, die zou kunnen dienen als vertrekpunt voor verdere uitwerking van positieflijsten voor vogels en reptielen met alle relevante stakeholders. De roadmap voorziet in een aantal stappen, voornamelijk om consensus te bereiken en formats vast te stellen. Vergeleken met de ontwikkeling van de zoogdierenlijst zal voor de ontwikkeling van een lijst voor vogels en reptielen een relatief groot beroep moeten worden gedaan op deskundigen uit de praktijk.

(Bron foto: Wageningen UR Livestock Research)