Zwanenafschot onder vuur
Bestrijding van knobbelzwanen
De knobbelzwaan (Cygnus olor) is een beschermde inheemse diersoort die niet mag worden gevangen of gedood (Flora- en faunawet). Provincies kunnen evenwel vrijstelling en ontheffing verlenen voor bestrijding van knobbelzwanen als er sprake is van risico’s voor de openbare veiligheid of ter voorkoming van landbouwschade. Door alle drie Groene Hart-provincies (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht) zijn dergelijke ontheffingen verleend aan de provinciale faunabeheereenheden.
De ontheffingen zijn gebaseerd op door Gedeputeerde Staten goedgekeurde faunabeheerplannen. In het kader van populatiebeheer en schadebestrijding worden jaarlijks in Nederland tussen de 3000 en 4000 knobbelzwanen afgeschoten. Toezicht op naleving van de voorschriften uit de ontheffingen is eveneens een taak van de provincies. Naar aanleiding van een uitzending van EenVandaag van 24 februari 2016 waarin te zien is hoe jagers aangeschoten knobbelzwanen mishandelen, ligt de jacht op zwanen momenteel onder vuur. Staatssecretaris van Dam heeft de Kamer per brief een toelichting gegeven op de zwanenjacht.
Zwanendriften
De bestrijding van knobbelzwanen staat los van het zogenoemde zwanendriften: uit het veld halen van jonge knobbelzwanen om deze te verhandelen als siervogels. Er waren begin 2015 in Nederland twee zwanendrifters, die samen van naar eigen schatting 700–1050 broedparen de jongen 'oogsten'. De twee ontheffingen die de zwanendrifters hiervoor hadden zijn in mei 2015 ingetrokken. Tegen de zwanendrifters lopen strafrechtelijke procedures op verdenking van overtreding van de bepalingen van de geldende regelgeving. Zwanendriften vindt sindsdien niet meer plaats.
Alterra heeft een onderzoek gedaan naar de ecologische gevolgen van het stoppen met zwanendriften. Het beëindigen van zwanendrift heeft mogelijk gevolgen voor de populatieomvang, dierenwelzijn en wildschade. Uit het onderzoek blijkt dat bij beëindiging van het zwanendriften geen sterke toename van de populatie verwacht wordt. Behalve aan afschot en legselbeheer is de huidige populatie sterk onderhevig aan natuurlijke regulatie door emigratie en immigratie. Lokale ingrepen hebben een beperkt effect.
(Bron foto: zwanen_Wikimedia-Gouwenaar))