Beleid gezelschapsdieren: focus op verantwoorde aanschaf en houderij

Dit is te lezen in de Standvanzakenbrief dierenwelzijn gezelschapsdieren die minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit afgelopen week naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Speerpunten zijn het invoeren van de positieflijst huis- en hobbydieren, tegengaan illegale puppyhandel, bewustere keuze voor honden- en kattenrassen waarbij gezondheid voorop staat, en aandacht voor het terugdringen van bijtincidenten met honden.

Huis- en hobbydierenlijst (positieflijst)

Met de huis -en hobbydierenlijst wordt beoogd het dierenwelzijn van zoogdieren te borgen en het gevaar voor de mens te beperken door vast te stellen welke dieren wel en niet door een ieder te houden zijn. De wetenschappelijke adviescommissie positieflijst (WAP) heeft een beoordelingssystematiek ontwikkeld. Dit voorstel is door de minister vorig jaar november via internet voor een bredere consultatie aangeboden. Hier zijn 19 reacties op gekomen. De WAP heeft op basis van deze reacties de beoordelingssystematiek aangescherpt en afgerond. De beoordelingssystematiek en het verslag op de internetconsultatie worden binnenkort gepubliceerd. Met deze systematiek zullen in de komende maanden ongeveer 260 zoogdiersoorten beoordeeld worden.

Puppyhandel

In het regeerakkoord is opgenomen dat er voorstellen komen voor een witte lijst van bonafide hondenhandelaren. Dit vanuit het doel om illegale puppyhandel tegen te gaan. De mogelijkheden hiertoe worden momenteel onderzocht en uitgewerkt. Het onderzoek 'Zo ziek als een hond' van Bureau Beke laat zien dat de omstandigheden in zowel de buitenlandse als de Nederlandse broodfok een grote bedreiging zijn voor de gezondheid en socialisatie van puppy’s.

In Europa is reeds gepleit voor een witte lijst op Europees niveau. De minister kijkt ook of er aansluiting mogelijk is bij de witte lijst die België al heeft opgezet. Het systeem van identificatie en registratie (I&R) van honden wordt verbeterd en de paspoortplicht wordt ingevoerd voor alle honden. Ook wordt gewerkt aan extra voorlichting om de bewustwording bij potentiële kopers te vergroten. Met Marktplaats zijn afspraken gemaakt over het transparanter aanbieden van honden (bijvoorbeeld het melden van het land van herkomst, de vaccinatiestatus etc.). Marktplaats zorgt daarbij ook voor voorlichting over de aanschaf van honden via verwijzingen naar het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG).

Fokkerij

Door het fokken op extreme vormen en eigenschappen, en beperkte genetische spreiding zijn flinke gezondheids- en welzijnsproblemen ontstaan bij diverse soorten gezelschapsdieren. Sinds 2014 werken belangrijke partners uit de hondenfokkerij samen met de overheid aan het Fairfokprogramma. In dit programma wordt samengewerkt om honden gezonder en socialer te maken. Het Fairfok platform heeft onlangs ook speciaal voor hondenkopers de brochure 'Zo kies je een gezonde en sociale hond' uitgebracht.

Om handhaving van de regels voor hondenfokkerij beter mogelijk te maken komt de overheid met nieuwe dierenwelzijnscriteria voor ouderdieren en nakomelingen van kortsnuitige honden. Ook bij kattenrassen komen veelvuldig problemen voor zoals platte snuiten waardoor ademhaling van dieren wordt belemmerd, en het bewust fokken op lichamelijke afwijkingen zoals korte pootjes en naaktheid. De minister zal daarom de komende jaren extra aandacht besteden aan voorlichting op het terrein van de misstanden in de kattenfokkerij.

Minder bijtincidenten

De overheid heeft initiatieven ingezet om in nauwe samenwerking met gemeenten en politie het aantal bijtincidenten te voorkomen:

• Onderzoeksbureau Davalon onderzocht in opdracht van de minister welke kenmerken leiden tot afwijkend agressief gedrag bij individuele honden. Of een hond daadwerkelijk een hoogrisico-hond is, hangt van veel meer af dan van het ras alleen, aldus Davalon. Hondgerelateerde factoren bleken zelfs minder bij te dragen aan het risico op een bijtincident dan eigenaar-gerelateerde factoren (zaken als hoe heeft hij de hond opgevoed e.d.) en situationele factoren (situaties waarin een hond tot bijten overgaat);
• Davalon heeft ook een aanzet gegeven tot cursussen voor zowel gedragsdeskundigen en hondenprofessionals als opsporingsambtenaren zoals politieagenten. De minister heeft al leerdoelen op laten stellen voor een cursus voor houders van honden. Deze leerdoelen zullen in beleidsregels van het Besluit houders van dieren worden opgenomen;
• In 2019 is door de politie en een aantal gemeenten een pilot afgerond met het landelijk systeem TRIAS, om data over bijtincidenten bij te houden. De pilot leverde positieve resultaten op, en momenteel wordt een plan van aanpak opgesteld voor de verdere uitrol van dit systeem;
• Een risico-beoordelingstest en het wetenschappelijk vaststellen van de juiste wijze van socialisatie zijn beide nog in ontwikkeling. In samenwerking met de Dierenbescherming is HAS Den Bosch gevraagd te onderzoeken op welke wijze een multidisciplinair landelijk expertisecentrum kan bijdragen aan de opvang en training van complexe honden.

(Bron foto: Huisdieren samengesteld_Marko Ruis)