Hokverrijking verplicht

Varkens hebben behoefte aan een voldoende complexe omgeving en aan materialen die ze kunnen manipuleren. Het zijn immers nieuwsgierige en intelligente dieren die van nature graag wroeten en exploreren. Bij onvoldoende prikkels uit hun omgeving kunnen ze gefrustreerd raken en gedragsproblemen, zoals oor- en staartbijten, ontwikkelen. Sinds 2001 zijn varkenshouders door Europese regelgeving verplicht om verrijkingsmateriaal aan te bieden. Veehouders experimenteren hiervoor met allerlei materialen en speeltjes, maar in de praktijk blijkt het lastig om de dieren van voldoende uitdaging te voorzien.

Toepassingen in de praktijk

In het dossier van Management en Techniek, Belgisch technisch vakblad voor de land- en tuinbouw, worden tips gegeven om hokverrijking aan te brengen. De onderzoeksgroep Dier&Welzijn van KU Leuven en Thomas More in Geel bouwde de afgelopen jaren veel expertise op omtrent omgevingsverrijking bij varkens. Volgens deze onderzoeksgroep is er heel wat verrijkingsmateriaal te koop, maar je kan ook zelf aan de slag. Veehouders zijn immers zeer creatief: “Gebruik best afbreekbare, kauwbare, niet-rigide materialen. Hierin hebben de dieren meer interesse. In een gewone ketting, bijtstaaf of bijtbol verliezen de varkens al na een week interesse". Voor praktische tips worden varkenshouders uitgenodigd een enquête in te vullen.

In het dossier is ook aandacht voor het aanbieden van verrijking bij zeugen en biggen. Zo wordt een voorbeeld gegeven voor een bedrijf dat jutezakken in kraamhokken ophangt. Dit geeft de zeug afleiding rondom en tijdens het werpen. Door de jutezak vervolgens bij de biggen neer te leggen, kunnen deze er mee wroeten en er een nestje mee maken.

Nauwer toezicht op hokverrijking in België

In het dossier is verder ook te lezen dat de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid (FOD) per 1 april 2014 enkele wijzigingen in de regelgeving heeft aangebracht. Het aangeboden materiaal moet beter aan de eisen van de varkens voldoen en frequent worden gebruikt:

• Kettingen zullen alleen nog als verrijking aanvaard worden als ze minstens 10 cm van de muur of hokafscheiding hangen op een hoogte die voor de varkens gemakkelijk bereikbaar is;
• Voorwerpen die op de vloer kunnen worden verrold of verschoven worden aanvaard, tenzij bij controle blijkt dat ze door verregaande vervuiling geen interesse bij de varkens meer opwekken;
• Voor dieren in groep wordt een verende borstel aanvaard op voorwaarde dat deze goed bereikbaar is en er minstens één per 25 dieren beschikbaar is;
• Ruwvoeder wordt aanvaard op voorwaarde dat er regelmatig voldoende hoeveelheden worden verstrekt zodat er steeds hetzij ruwvoeder hetzij sporen van recent verstrekt voeder zichtbaar zijn. Andere losse materialen zoals stro, turf en hout moeten steeds aanwezig zijn;
• In de kraamhokken kan verrijking voorzien worden door bv. touwen, stukken jute of vergelijkbare materialen aan de box te bevestigen. De minimaal aanvaarde verrijking voor zeugen in boxen is een over een stang verschuifbare buis, op voorwaarde dat deze goed bereikbaar is.

(Bron foto: Wageningen UR Livestock Research)