Minder stof in stal met ‘ingevette’ varkens

Schadelijkheid stalstof

In lucht zitten, hoe schoon ook, altijd kleine, vaste en vloeibare deeltjes. Dit wordt ‘Particulate Matter’ (PM) genoemd. De deeltjes met een diameter kleiner dan 10 μm (een honderdste millimeter), worden aangeduid met ‘PM10’. Deze kleine deeltjes zijn in staat diep in de luchtwegen van mens en dier door te dringen en kunnen de gezondheid schaden. Stofconcentraties in varkensstallen, ook die van de kleine stofdeeltjes, zijn relatief hoog. Het stof in varkensstallen is voornamelijk afkomstig van ingedroogde mest en urine, maar ook van huidschilfers, haren, voer en strooisel. De schadelijkheid van stalstof wordt vermoedelijk vooral veroorzaakt door het in het stof aanwezige endotoxine. Verwacht wordt dat door het verlagen van de PM10 concentratie in varkensstallen een vergelijkbare verlaging van de endotoxineconcentraties wordt bereikt.

Olienippel

De techniek die voor de grootste reductie van PM10-concentratie zorgde is de olienippel: gemiddeld 62%. Een olienippel bestaat uit een voorraadvaatje gevuld met plantaardige olie en een verticale staaf welke vanuit de bodem naar beneden steekt. Wanneer een varken de staaf raakt, komt er een beetje olie vrij op de staaf. Zo brengen de varkens zelf olie aan op hun huid en vervolgens op alles wat met hun huid in aanraking komt. Het werkingsprincipe van de olie bestaat eruit dat stofdeeltjes worden gebonden, zodat deze niet (opnieuw) in de lucht opgenomen worden. Naast de forse reductie van PM10-concentratie, lijkt de olienippel ook tot minder longafwijkingen te leiden. Het systeem heeft geen zichtbaar nadelig effect op de huid van de varkens. Volgens de onderzoekers is verder onderzoek nog wel nodig om te bepalen of het effect van de techniek reproduceerbaar is.