Nieuws

Naar een gezonde en sociale hond in Nederland

27 november 2014

Rashonden moeten in 2024 gezond en sociaal zijn en geen last meer hebben van extreme uiterlijke kenmerken. Dat is de ambitie van de overkoepelende organisatie van rashondenfokkers, de Raad van Beheer, in het projectplan Fairfok.

Het plan is vandaag aan staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken aangeboden. Dijksma noemt het plan een belangrijke stap op weg naar gezondere rashonden. “Het is voor het welzijn van honden echt noodzakelijk dat er nu forse stappen worden gezet".

Raad van Beheer

De Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland (Raad van Beheer) is dé koepelorganisatie voor de kynologie in ons land. Kynologie staat voor alles dat te maken heeft met relaties tussen mensen en (ras)honden. Ze omvat kennis van het fokken van honden, maar ook kennis op het gebied van gezondheid en welzijn van honden. Ook alle vormen van hondensport worden gerekend tot de kynologie. Bij de Raad van Beheer zijn meer dan 300 verenigingen aangesloten, te weten rasverenigingen, kynologenclubs en bijzondere verenigingen. De Raad van Beheer ondersteunt de besturen van de aangesloten leden bij de voorbereiding, vorming en uitvoering van het beleid. Het bureau van de Raad heeft zo’n veertig medewerkers in dienst.

Gezondheidsproblemen

De Nederlandse samenleving is met het oog op erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken kritischer tegenover ‘de rashond’ komen te staan. Een aantal gezondheidsproblemen komt voort uit het overdrijven van uiterlijke raskenmerken. Denk aan honden met zo veel mogelijke huidplooien, met een zo plat mogelijke snuit, of met hangende oogleden. In het kader van ‘mooi, mooier, mooist’ is er in de tijd steeds extremer gefokt, zonder dat fokkers zich realiseerden dat deze raskenmerken bij de hond kunnen leiden tot gezondheids- en welzijnsproblemen. Eén van de oorzaken is het fokken met een te kleine populatie (inteelt). Er wordt dan te vaak gefokt met dezelfde reu, waardoor erfelijke aandoeningen zich snel binnen de populatie kunnen verspreiden. Denk hierbij aan hartproblemen, epilepsie, of het veelvuldig voorkomen van bepaalde vormen van kanker. Radar besteedde afgelopen maandag met een uitzending nog aandacht aan de erfelijke gezondheidsproblemen bij rashonden.

Fairfok

In mei 2014 introduceerde de Raad van Beheer het begrip ‘Fairfok’, waarbij de huidige stamboom zich op termijn ontwikkelt tot een soort keurmerk, en inzicht geeft in de kwaliteit van het fokproces. Met andere woorden: wie op termijn een hond koopt met een stamboom, moet er van uit kunnen gaan dat de desbetreffende fokker er alles aan heeft gedaan een gezonde en sociale hond te fokken. In het projectplan is aangegeven dat het keurmerk in 2018 gerealiseerd moet zijn. De introductie van ‘Fairfok’ ging gepaard met de invoering van verplichte DNA-afname en afstammingscontrole bij alle pups, waarvoor de dekking na 1 juni 2014 heeft plaatsgevonden. De DNA-databank in combinatie met de sluitende stamboekhouding vormen tezamen een belangrijk instrument bij de preventie van erfelijke gebreken en erfelijk bepaalde aandoeningen.

Beste van het ras, verhogen kennisniveau

In het plan wordt verder aangegeven vanaf 2016 op de Nederlandse hondenshows ongeveer 40 hondenrassen bij het onderdeel ‘beste van het ras’ behalve door de reguliere keurmeesters ook beoordeeld worden door een team van onafhankelijke dierenartsen. Het gaat bij deze keuringen om een voorbeeldfunctie. Juist de beste hoort geen overdreven, welzijnsbeperkende uiterlijke kenmerken te hebben. De Nederlandse keurmeesters worden in 2015 op deze nieuwe manier van keuren voorbereid.

In 2018 is het kennisniveau van fokkers, beleidsmakers, eigenaars, kopers en andere belanghebbenden op het gebied van fokkerij zo hoog, dat verantwoorde en betere keuzes gemaakt kunnen worden. Hiertoe zijn er opleidingen en voorlichtingstools ontwikkeld. Denk aan het faciliteren van opleidingen op maat voor kennelhouders in overleg met de sector, een grootschalige voorlichtingscampagne voor hondenbezitters c.q. kennelhouders, en het trainen van mensen op het gebied van gezondheid, gedrag en welzijn van honden.

Te weinig daadkracht?

De Dierenbescherming is in beginsel blij met het plan, maar vindt deze niet ver genoeg gaan. Het ontbreekt aan concrete termijnen, methoden en definities. Bovendien zijn de termijnen die wél genoemd worden te lang. Daarnaast staat de Dierenbescherming kritisch tegenover de gestelde definities van ‘schadelijke raskenmerken’ en ‘erfelijke aandoeningen’, die belangrijke pijlers vormen onder het doel van dit projectplan, namelijk gezonde honden. Ook is de Dierenbescherming benieuwd naar hoe het effect van de te nemen maatregelen gemonitord gaat worden en pleit ze voor een periodieke evaluatie van de voortgang.

Het plan wordt ondersteund door Universiteit Utrecht Faculteit Diergeneeskunde, Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD), Wageningen University and Research Centre, Koninklijke Hondenbescherming, Platform Verantwoord Huisdierenbezit (PVH), Stichting Zeldzame Huisdierenrassen (SZH), Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG), HAS Hogeschool Den Bosch, Citaverde College.