Scenario’s voor een andere inrichting van de kalverketen

Minister Schouten had opdracht gegeven tot de 'Scenariostudie Kalverketen', vanuit de urgentie om de kalverhouderij te verduurzamen, en stuurde deze afgelopen week met begeleidende brief naar de Eerste en Tweede Kamer.

De kalverhouderij stelde in augustus 2019 een sectorplan op met daarin integrale verbeteringen op de vastgestelde gebieden. De sector stelde daarbij een aantal randvoorwaarden. De minister sprak haar waardering uit voor een aantal gepresenteerde maatregelen, maar steunde de gestelde randvoorwaarden niet.

Dierenwelzijn en diergezondheid

De Nederlandse kalverhouderij heeft zich de afgelopen decennia ingezet om het dierenwelzijn te verbeteren. Kalveren worden tegenwoordig gehouden in groepshuisvesting en krijgen ruwvoer aangeboden. Hierdoor is het aantal dieren dat stereotiep gedrag vertoont en/of een maagzweer ontwikkelt sterk afgenomen. Ondanks deze verbeteringen blijft de noodzaak hoog verbeteringen door te voeren in het kader van dierenwelzijnsonderwerpen als bloedarmoede, (lang) transport en ongeschikte vloeren.

Er moet ook nog meer verbeterd worden op het gebied van kalvergezondheid. Ondanks een daling in het antibioticumgebruik met 51% sinds 2009, scoort de kalverhouderij nog hoog ten opzichte van andere sectoren. Verder is de kalverhouderij de enige veehouderij waar het aantal ESBL-bacteriën de afgelopen jaren is toegenomen. Al met al staat de ‘license to produce’ voor de kalversector onder druk, ook omdat in Nederland zelf nauwelijks kalfsvlees wordt gegeten en de helft van de in Nederland opgefokte kalveren uit het buitenland afkomstig zijn.

Scenariostudie Kalverketen

De scenariostudie is onafhankelijk opgesteld door een team van onderzoekers. De studie spreekt over drie belangrijke systeemfactoren die van invloed kunnen zijn op de gezondheid van kalveren:

• de weerstand van een kalf op het moment dat het wordt verplaatst,
• het aantal contacten dat een kalf heeft tijdens en na deze verplaatsing,
• de samenwerking tussen kalverhouders en melkveehouders.

Er zijn drie scenario’s voor systeemverandering uitgewerkt:

1. Loyaal aan lokaal: Kalverhouders en melkveehouders uit de eigen regio werken nauw samen (korte keten). In dit scenario wordt geen gebruik meer gemaakt van verzamelstations. Het kalvertransport is afgenomen net als het aantal kalf-kalf contacten.
2. Maximaal integraal: Kalveren blijven tot 3 maanden leeftijd op het melkveebedrijf. De kalveren gaan daarna naar een kalver- afmestbedrijf. Melkveehouder en integratie kunnen kiezen voor een nauwe samenwerking, waarbij bijvoorbeeld gezamenlijk de fokstier wordt gekozen en waarbij de melkveehouder een hogere beloning krijgt als hij een gezond kalf aflevert.
3. Thuis en tevreden: Kalveren blijven tot de slacht bij de melkveehouder. Kalveren komen niet in contact met runderen van andere bedrijven en de melkveehouder is volledig verantwoordelijk voor de diergezondheid en het dierenwelzijn. In dit scenario is uitloop/weidegang optioneel.

Vervolg

De scenario’s zijn denkrichtingen bedoeld als onderlegger onder de discussies over de verduurzaming van de sector. De scenario’s moeten zich in de praktijk bewijzen op duurzaamheid, schaalbaarheid en verdienvermogen. Hiertoe wil Minister Schouten pilots starten. Er zijn al melkvee- en kalverhouders die hun dieren anders houden of werken conform een alternatief concept, of die van plan zijn dat te gaan doen. De Minister zal bedrijven ondersteunen die duurzamere alternatieven voor de huidige kalverketen willen ontwikkelen.

(Bron foto: Vleeskalveren (©WUR))