Veerkracht van dieren is te beïnvloeden en te voorspellen

Dat is een belangrijke conclusie van een onderzoek waarop Ingrid van Dixhoorn is gepromoveerd aan Wageningen University & Research. Ook blijkt het voorspelbaar te zijn hoe veerkrachtig dieren reageren op een verstoring.

Veerkracht van koeien en varkens

Veel factoren spelen een rol in het ontstaan van ziekten en andere verstoringen. Ze zijn lang niet altijd te voorkomen en daarom is een goede veerkracht ('resilience') van dieren zo belangrijk, zodat ze zich snel kunnen herstellen. Veerkracht bij dieren laat zich het best omschrijven als het vermogen om met ziekten en andere verstoringen om te gaan, waardoor ze gezond kunnen blijven. Maar ook snel kunnen herstellen indien er toch sprake is van ziekte.

Het verrijken van de stal bij varkens en het ondersteunen van een goed dag- en nachtritme bij koeien zijn twee voorbeelden van factoren die boeren kunnen gebruiken om de veerkracht van dieren en daarmee hun vermogen om gezond te blijven positief te beïnvloeden. Bij koeien heeft Van Dixhoorn de overgangsperiode van koeien van droogstand naar lactatie onderzocht. In de eerste twee weken van deze periode zijn de koeien heel kwetsbaar. 'Door goed het dag- en nachtritme te ondersteunen blijken koeien veel veerkrachtiger', zegt Van Dixhoorn. 'Ze moeten ook heel veel kunnen eten om deze periode goed door te komen'.

Bij varkens heeft Van Dixhoorn gekeken naar reactie op een longinfectie, waarbij een deel van de stal extreem verrijkt werd: allerlei materialen zijn toegevoegd die het mogelijk maken dat een varken meer zijn natuurlijke gedrag kan vertonen, zoals kauwen en wroeten. Van Dixhoorn: 'De varkens die in de verrijkte stal leefden profiteerden zichtbaar van de verrijking en die dieren zijn aantoonbaar veerkrachtiger geworden, want ze waren sneller hersteld van de ziekte en hadden hier ook minder last van'.

Voorspellende factoren

Naast het beïnvloeden van veerkracht, toont Van Dixhoorn in haar proefschrift aan dat er mogelijke voorspellende factoren voor veerkracht zijn vast te stellen. 'Nog voordat een dier een probleem heeft weet je dus al dat het gevoelig is', zegt Van Dixhoorn. 'Dat biedt mogelijkheden om op tijd in te grijpen, deze dieren te ondersteunen en gezondheids- en welzijnsproblemen te voorkomen'.


Introfoto: Disease resilience (©PhD Thesis Ingrid van Dixhoorn)