WUR identificeert zes dilemma’s voor landbouw, voedsel en natuur

1. Bijdrage aan wereldvoedselvoorziening

Het eerste dilemma gaat over hoe Nederland gaat bijdragen aan de wereldvoedselvoorziening. Kiezen voor de Nederlandse markt betekent dat Nederlandse boeren alleen nog produceren in korte ketens. De veestapel kan daardoor fors afnemen. Of wordt de Nederlandse wereldvoedselvoorziening juist een onderdeel van de Europese strategie?

2. Dierhouderij

Het dilemma van de functie van de dierhouderij in Nederland bevraagt ook de (inter)nationale oriëntatie. Blijven Nederlandse boeren voor de Europese en wereldwijde markt hoogwaardige eiwitten produceren? Of worden onze dieren enkel nog verwerkers van gras en reststromen? De tweede optie betekent dat we stoppen met de import van veevoer (soja, graan) waardoor de veestapel krimpt en het mestoverschot verdwijnt. Een voorwaarde hiervoor is dat consumenten minder vlees gaan eten.

3. Morele positie van dieren

Het derde dilemma gaat in op de morele positie van dieren in onze voedselvoorziening. Enerzijds kun je dieren zien als wezens met gevoel, bewustzijn en rechten. Anderzijds kunnen dieren als ondergeschikt worden gezien aan de mens, die wel een zorgplicht heeft. Een keuze of een mix tussen deze tegenstellingen heeft gevolgen. In hoeverre mogen we dieren exploiteren voor onze voedselvoorziening? En hoe ziet een dierwaardige veehouderijsector eruit?

4. Klimaat- en natuurdoelen

Hoeveel van de toekomstige klimaat- en natuurdoelen willen we binnen Nederland halen? Willen we deze doelen binnen Nederland halen, of kijken we op Europese of wereldwijde schaal naar klimaat- en natuurdoelen? De tweede keuze hanteert een uitruilprincipe van doelen op EU- of wereldniveau. Hierdoor is het mogelijk om voor ieder land te kijken waar ze het (kosten)effectiefst kunnen worden behaald. Een voorbeeld hiervan is dat Nederland een hogere landbouwproductie nastreeft, terwijl andere Europese landen meer ruimte voor bossen bieden.

5. Landgebruik

Gaan we landbouw en natuur scheiden of verweven? Scheiden betekent dat landbouw alleen wordt gedaan op de vruchtbaarste bodems zodat grote gebieden natuur ontstaan. Verweven betekent extensievere vormen van landbouw combineren met natuur en overgangszones, zoals natuurinclusieve en regeneratieve landbouw. Een keuze tussen een van de twee betekent andere maatregelen en ruimtelijke ordening, ander grondgebruik, biodiversiteit en productiviteit.

6. Consumentengedrag sturen

Kunnen en willen we in Nederland sturen op consumentengedrag? Dit dilemma ligt maatschappelijk en politiek gevoelig. Als we naar een duurzamer en gezonder consumptiepatroon willen, dan zullen we daar op moeten sturen. Via prijsprikkels, informatie, regelgeving en verboden. Dit perkt de keuzevrijheid van de consument in. Maar is de consument nu echt vrij om te kiezen?

Weloverwogen keuzes

Onder de zes dilemma’s bevinden zich een aantal morele keuzes die maatschappelijk pijn gaan doen. De dilemma’s die de Wageningse onderzoekers hebben gepresenteerd, vragen om deze weloverwogen keuzes. Weloverwogen keuzes die ons toekomstig landbouwsysteem, natuurbeleid en leefomgeving bepalen. Daarom is het belangrijk om het debat te verbreden en op een langetermijnsperspectief keuzes te maken. Zodat Nederland weer gidsland wordt voor de duurzame voedselvoorziening van de toekomst.