Borging dierenwelzijn tijdens transport onvoldoende

Dierenwelzijn tijdens transport

In een brief aan de Tweede Kamer noemt staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken het dierenwelzijn bij transport van dieren een belangrijk speerpunt van haar beleid. Naleving van de wet- en regelgeving en verbetering van het dierenwelzijn zijn wezenlijke elementen van dat beleid. De verantwoordelijkheid voor de naleving ligt bij het bedrijfsleven. Alle betrokken sectorpartijen bij het transport dienen de wet- en regelgeving ten aanzien van dierenwelzijn na te leven. Dierenwelzijn behoort een geïntegreerd onderdeel te zijn van de bedrijfsvoering in de transportsector. Toezicht op de naleving en handhaving zijn noodzakelijk om het dierenwelzijn te borgen. De verantwoordelijkheid voor de controle op deze naleving ligt primair bij de overheid. Wel is het zo dat naarmate de borging van de naleving beter is geregeld, bijvoorbeeld als gevolg van een kwaliteitssysteem, de overheid meer risicogericht toezicht kan uitoefenen. In dat licht is Dijksma voorstander van private systemen die beogen de kwaliteit te garanderen.

Kwaliteitssysteem QLL

De diertransportsector werkt sinds 2011 met het private kwaliteitssysteem QLL (Quality system Livestock Logistics). QLL heeft tot doel het welzijn tijdens het transport van landbouwhuisdieren te borgen en verspreiding van dierziekten tijdens transport of tijdens het verzamelen te voorkomen. Voordien bestonden meerdere kwaliteitssystemen. Reeds aan deze voorgangers van QLL waren faciliteiten op het gebied van overheidstoezicht verleend. De faciliteiten verlegden het toezicht naar andere, minder belastende momenten voor bedrijven of betekenden een verruiming van de mogelijkheid tot het verzamelen van dieren van meerdere bedrijven.

Onvoldoende borging dierenwelzijn

In september 2012 bleek uit onderzoek van de NVWA dat het QLL-systeem onvoldoende werkt. De vervolgaudit van januari 2013 laat volgens Dijksma zien dat “veelbelovende zaken in gang zijn gezet”, maar dat implementatie en effect hiervan nog onvoldoende aantoonbaar is. Bij 80 onaangekondigde vervoerscontroles bij QLL-deelnemers bleek één keer het dierenwelzijn geschaad en bleek bij elf transporten schade van administratieve overtredingen. Tegelijkertijd heeft de Tweede Kamer de overheid verzocht de controles zelf ter hand te nemen (motie Thieme, TK 26991, nr. 304, 18 januari 2011) en certificaten te ontnemen bij overtredingen van transporteurs (motie Graus, TK 33000 XIII nr. 128 16 december 2011).

Op basis hiervan heeft Dijksma besloten de toezichtsfaciliteiten die zijn verleend aan QLL in te trekken per 1 januari 2014. De NVWA heeft de opdracht gekregen om vanaf volgend jaar weer zelf veetransporten controleren en trekt hiervoor twintig dierenartsen aan. De dierenartsen worden op retributiebasis ingezet, wat betekent dat de gecontroleerde bedrijven de controles zelf betalen. Heroverweging van het besluit is volgens Dijksma nog mogelijk als QLL duidelijke garanties kan geven dat alle tekortkomingen voor de genoemde datum zijn opgelost.

(Bron foto: Wageningen UR Livestock Research)